” The Idiot ” የተሰኘው የዶስቶቭስኪ መጽሐፍ ” ነሆለሉ ” በሚል ርዕስ ወደአማርኛ ተተርጉሞ እየተሸመተ ነው ::

ስለደራሲውና ስለመጽሐፉ ትንሽ እንበላችሁ ::

———-

ሥነልቦናዊ ልብ ወለዶችን እወዳለሁ። እንደ እውነቱ ከሆነ እውነተኛ ሥነ ጽሑፍ ስለ ሰው ሥነ ልቦና መሆን አለበት። የሰው ልጅ ስነ ልቦና ሊጠና፣ ሊነገር፣ ሊመረመር፣ ሊፈተሽ ወዘተ ወዘተ ያስፈልገዋል።በጣም የተወሳሰበ መልክአ ምድር ነው።

በመሠረቱ ሰውን ሰው የሚያደርገው አስተሳሰቡ ነው። ይህ የምንሸከመው ሥጋ ከጨርቅ አይበልጥም። ጠለቅ ብለን ካየነው እኛ መንፈሳዊ ፍጡራን ነን።

በስነልቦናዊ ልቦለዶች ውስጥ፣ ደራሲያን ድርጊቶችን በማብራራት ብዙ ገጾችን አያጠፉም። ይልቁንም ደራሲው ወደ ገፀ ባህሪያቱ አእምሮ ውስጥ ዘልቆ ይገባል። ስሜታቸውን ባህሪያቸውን ፍላጎታቸውን ለማብራራት ብዙ ገጾችን ይሰጣል። መጨረሻ ላይ አስፈላጊው ነገር ሀሳቦች እና ስሜቶች ናቸው።

በስነልቦናዊ ልቦለድ ውስጥ፣ ዋናው ቁምነገር የሆነው ነገር ሳይሆን ለምን እንደሆነ ነው። የተደረገው ነገር ሳይሆን ለምን እንደተደረገ ነው። ነገሩን ከምንጩ ይመረምራል።

የስነ-ልቦናዊ ልብወለዶች ደራሲ ታላቅ ምሳሌ ፊዮዶር ዶስቶይቭስኪ ነው። እስካሁን ከተፃፉት ምርጥ የስነ-ልቦና ልቦለዶች መካከል ወንጀል እና ቅጣት & የካራማዞቭ ወንድማማቾች ዋነኞቹ ናቸው።

በወንጀል እና ቅጣት ውስጥ ራስኮልኑኮቭ ዋና ገጸባህሪይ ነው። ዶስቶየቭስኪ ራስኮልኒኮቭ የምሁርነት ዝንባሌ እንዳለው ይነግረናል። አየህ! ራስኮልኒኮቭ ንድፈ ሐሳብ አለው እና ሃሳቡም በጋዜጣ ላይ ታትሟል።በንድፈ ሀሳቡ መሰረት በአንድ ማህበረሰብ ውስጥ ልዩ ሰዎች አሉ። እነዚህ ልዩ ሰዎች ለህብረተሰቡ ደህንነት አስጊ ነው ብለው የሚያስቡትን ሰው ለመግደል ስልጣን አላቸው። ራስኮልኒኮቭ ይህንን ሥልጣን ለራሱ ሰጥቶ ማህበረሰቡን እየበዘበዘች ነው ብሎ የደመደመውን አራጣ አበዳሪውን ለመግደል ተነሳ።

ከወንጀሉ በኋላ የራስኮልኒኮቭ መንፈስ ተረበሸ። ዶስቶይቭስኪ እንዲህ ይለናል “ወንጀለኛ የሚያደርሰው የከፋ ጉዳት ከሁሉም በላይ በራሱ ላይ ነው። ወንጀለኞች መልካም ባህሪያቸውን አጥፍተው እራሳቸውን ይከዳሉ” ይለናል። ዶስቶይቭስኪ የራስኮልኒኮቭ አእምሮ ውስጥ ገብቶ የአእምሮውን ጭንቀትና የሞራል ውዝግብ በጥንቃቄ ይከተላል።

ራስኮልኒኮቭ አራጣ አበዳሪዋን ሲገድል በጣም ተጠንቅቆ ነበር። ማንም ምንም ሲያደርግ አይቶት አያውቅም። የዓይን እማኞች አልነበሩም። በወንጀሉ ቦታ ምንም የሚያስቀጣ ነገር አላስቀረም፤ ዱካ አልተወም፤ ፍንጭ አልሰጠም። ነገር ግን ህሊናው ሁሉንም ነገር አይቷል። እና ከህሊና ደግሞ ምንም ማምለጫ የለም። ወንጀሉ አስጨነቀው፣ ሰውነቱን ሁሉ አስጨነቀው። እረፍት አጣ፤ ተቅበዘበዘ። ለወንጀሉ እየከፈለ ነበር፤ ህሊናው እያስከፈለው ነበር።

እና በመጨረሻ አራጣ አበዳሪዋን ማን እንደገደላት አልታወቀም። ምንም እንኳን ብልሁ መርማሪ ጥርጣሬዎች ቢኖሩትም ፣ በማያዳግም ሁኔታ ሊያረጋግጣቸው አልቻለም። በመጨረሻ ወንጀሉን አምኖ እጁን የሰጠው ራስኮልኒኮቭ ራሱ ነው።

አንድ ጊዜ ይህንን ጽንሰ-ሐሳብ አነበብኩ። ከመላው ህዝብ እምነት የሚጣልበት 20% ብቻ ነው። የተቀሩት 80% ወንጀል የማይሰሩት ሃቀኛ ዜጋዎች ስለሆኑ አይደለም። ህግ አክባሪ ዜጎች የሆኑት መያዝን በመፍራት፣ ቅጣትን በመሸሽ ነው።

በዚህ ልቦለድ ውስጥ ዶስቶይቭስኪ አንድ ትልቅ ነገር ለማከናወን አቅዷል—የወንጀለኛን አእምሮ በቃላት መሳል። እስካሁን አናውቀውም እንጂ ሁላችንም ወንጀለኞች ነን። የወንጀል አላማ ነበረን። እንዋሻለን፤ እናታልላለን፤ እናጭበረብራለን። ከራስኮልኒኮቭ የሚለየን ሃሳባችንን ወደ ተግባር ስላልለወጥነው ነው። ወንጀል የመሥራት ሐሳብ ካላችሁ ተዉት። ወንጀል ከሰራችሁ ተናዘዙ፤ ንስሃ ግቡ። ለነፍሳችሁ የመቤዠት ተስፋ አለ።

ይህ የዶስቶየቭስኪ ጥበብ ነው። ዶስቶዬቭስኪበፖሊስ ጣቢያ አይሄድም፤ ፍርድ ቤት አይሄድም፤ እስር ቤት አይሄድም። ወደ ወንጀለኛው አእምሮ ውስጥ ዘልቆ ይገባል። የወንጀለኛውን አእምሮ ከወንጀሉ በፊት፣ ጊዜ እና በኋላ ያሳየናል። ከሁሉም በላይ አስፈላጊ ያ ነው። የንባብ ጊዜአችን የሚያስፈልገው እና የሚገባው እንደዚህ ጠብሰቅ ያለ ቁምነገር ነው። ለማንኛውም አንባቢ ዶስቶይቭስኪን እጋብዛለሁ፤ እውነተኛውን ነገር የሚፈልጉ ከሆነ አያፍሩም። በኃይለኛ ቃላት የተነሳውን የነፍስ ምስል የማይወደው ማነው?!

ዶስቶየቭስኪ አንድ ሌላ ታላቅ የልቦለድ ደራሲ አይደለም። ከእግዚአብሔር ቀጥሎ የሰውን ስነ ልቦና የተረዳው እሱ ነው። ታሪኮችን በመፍጠር እውቀቱን እና ግንዛቤውን በጥሩ ሁኔታ ተጠቅሞ በልብ ወለድ ውስጥ ያስቀምጣቸዋል። ቁምነገሩ ስነልቡና፣ የቀረበበት መንገድ ደግሞ ልብወለድ ነበር። አንዳንዶች ዶስቶይቭስኪን እንደ ታላቅ የሥነ ልቦና ባለሙያ አድርገው ይመለከቱታል። አንዳንዶች በፍሮይድ እና በሌሎችም ላይ ተጽዕኖ አሳድሯል ብለው ይከራከራሉ።

ምንጭ :- ከ Book For All ፌስቡክ ገጽ ከቴዎድሮስ ሸዋንግዛው የተወሰደ